Spam liên kết ngoài Wikipedia:Spam

Thêm liên kết ngoài vào bài viết hoặc không gian cá nhân của thành viên với mục đích quảng bá cho website hoặc sản phẩm đều không được phép, và bị xem là spam. Mặc dù tùy liên kết cụ thể có thể được phép trong từng tình huống cụ thể, việc cứ liên tục thêm liên kết vào bài rồi cũng dẫn đến kết cục tất cả chúng đều bị xóa mà thôi.

Spam chú thích

Spam chú thích là dạng sử dụng chú thích trong bài, cước chú hoặc tham khảo một cách không chính đáng hoặc không thích hợp. Spam chú thích là dạng tối ưu hóa bộ máy tìm kiếm hoặc quảng bá với những hành vi thường gặp là một người liên tục thêm một chú thích hoặc tham khảo nào đó vào nhiều bài viết khác nhau. Thường thì những bổ sung không nhằm để kiểm chứng nội dung bài viết mà để tăng số lần xuất hiện một chú thích cụ thể trong nhiều bài viết. Các dạng spam chú thích khác còn có hành động xóa bỏ nhiều nguồn hoặc phát biểu hợp lệ trong một bài viết để thay bằng một nguồn web duy nhất, thường không đáng tin và có giá trị thấp. Spam chú thích là một dạng tinh vi hơn của spam và không nên nhầm lẫn nó với các hành động bổ sung nguồn với ý đồ tốt là xác minh cho nội dung bài viết và giúp xây dựng bách khoa toàn thư.

Mồi chài nguồn dẫn

Mồi chài nguồn dẫn là các thông báo trên trang thảo luận của bài viết công khai mồi chài người viết bài dùng một liên kết ngoài cụ thể để mở rộng bài viết. Đồng thuận tại Wikipedia (phiên bản tiếng Anh) là các bản mẫu, thể loại, hay các hình thức mồi chài vô danh khác đều không thích hợp. Tất cả các bài viết trên Wikipedia đều có thể mở rộng từ các nguồn, nhưng vấn đề nằm ở các chi tiết tùy theo từng bài một. Không đơn giản là chỉ cần nói "tất cả bài viết về chủ đề Y đều có thể được mở rộng bằng cách sử dụng nguồn Y" được.

Không có quy tắc cứng nhắc nào để phân biệt giữa nỗ lực phát triển bài viết và spam nội bộ, nhưng có một số hướng dẫn và câu hỏi có thể giúp ích:

  • Việc mồi chài có được thực hiện vô danh bằng cách dùng một bản mẫu hay thể loại không?
  • Việc mồi chài có được lặp lại ở nhiều bài viết vào cùng một lúc, đặc biệt khi các bài viết liên quan đến các chủ đề khác nhau hay không?
  • Có phải chưa từng có thảo luận nào (một cách tự nhiên) về lý do tại sao nên dùng nguồn đó trong mỗi bài viết không?
  • Nguồn có gây tranh cãi, như chưa được kiểm định chéo, lỗi thời hay gây bút chiến hay không (xem Wikipedia:Nguồn đáng tin cậy)?
  • Nguồn có phải thương mại không?

Spam liên kết ngoài bằng bot

Có một số tổ chức hiện nay dường như có khả năng spambot bằng cách spam nhiều bộ máy wiki khác nhau, tương tự như dạng mã đăng bài vào các sổ lưu niệm (guestbook) và blog. Họ có một cơ sở dữ liệu gồm vài trăm wiki. Thông thường họ sẽ chèn liên kết ngoài vào. Giống như spam blog, mục tiêu của họ là tăng xếp hạng bộ máy tìm kiếm của các trang web ngoài, chứ không phải trực tiếp quảng cáo cho sản phẩm của họ.

Nếu bạn thấy có bot chèn liên kết ngoài, hãy kiểm tra thử các wiki ngôn ngữ khác xem việc này có lan rộng hay không. Nếu có, hãy liên hệ ngay với một bảo quản viên trên Meta-Wiki (không phải ở Wikipedia tiếng Việt); họ có thể thiết lập bộ lọc áp dụng cho toàn bộ Wikimedia. Bất kỳ bảo quản viên Meta nào cũng có thể sửa danh sách đen spam toàn Wikimedia để thêm hoặc xóa các dạng liên kết để bộ lọc nhận dạng, và thay đổi sẽ có hiệu quả tức thì. Các liên kết mới cũng có thể được thêm vào danh sách nếu người spam rất có thể sẽ phổ biến nó.

Bảo quản viên có quyền cấm các bot chưa được thông qua ngay khi nhìn thấy. Bot spam cần được đối xử ngang với bot phá hoại. Các sửa đổi do bot spam gây ra cấu thành tội làm mất thể diện website, là hành vi phạm pháp ở nhiều nước, có thể dẫn đến việc bị than phiền tới ISP (nhà cung cấp dịch vụ internet) và có thể bị kiện ra tòa.

Vấn đề spam liên kết đã vượt ra ngoài các dự án Wikimedia, và gây ảnh hưởng còn tồi tệ hơn đối với các wiki nhỏ. Trang meta:Wiki Spam có thêm những thông tin chung và lời khuyên khác cho người dùng wiki khắp nơi trên Internet, còn trang Tính năng MediaWiki Anti-Spam mô tả các tính năng hiện có trong MediaWiki (dành cho những người quản trị đang chạy phần mềm này).

Có một liên kết spam không có nghĩa là có thể thêm liên kết spam khác

Có nhiều tình huống trong đó người dùng bị bối rối về việc xóa bỏ liên kết spam vì các liên kết khác có thể xem là spam vẫn cứ được thêm vào bài viết mà chưa bị gỡ bỏ. Việc vẫn tồn tại một một liên kết spam không có nghĩa là ủng hộ sự tồn tại của liên kết spam đó, cũng không thể xem đó là lý do để thêm một liên kết spam khác được.

Liên kết hỗ trợ

Ngay cả khi liên quan đến chủ đề hoặc là trang chính thức của chủ đề, liên kết ngoài có chứa kiểu đặt liên kết giới thiệu thành viên đều bị coi là spam.

Phim

Thêm liên kết dẫn đến các đoạn phim miễn phí trực tuyến dùng để quảng bá cho một trang web hoặc sản phẩm là điều không được phép. Thông thường, những đoạn phim này được tải lên đều vi phạm bản quyền, càng có lý do để không liên kết đến chúng. Một đoạn phim được cho là phim spam nếu:

  • Nếu có băng rôn bắt qua đoạn phim chỉ bạn đến địa chỉ trang web.
  • Nó có liên kết trên trang phim - là trang đang phát đoạn phim - liên kết đến một trang web thương mại hoặc phim spam khác, thậm chí nếu nó là liên kết duy nhất giữa nhiều liên kết chính đáng khác. — [xem ngoại lệ bên dưới]
  • Nó có văn bản trong trang phát phim có thể dẫn người đọc tới một trang web thương mại nào đó. Ví dụ, "cuốn sách có tại abc chấm net" — [xem ngoại lệ bên dưới]
  • Nó là bản sao của một đoạn phim đã bị xóa. Ở đây là những sự việc thường xảy ra: (1) Người spam sẽ đăng tải đoạn phim vi phạm bản quyền (2) người giữ bản quyền (hoặc người nào khác) thông báo với dịch vụ Chia sẻ phim rằng đoạn phim này không được cho phép (3) dịch vụ chia sẻ phim xem xét yêu cầu (4) dịch vụ chia sẻ phim xóa đoạn phim đó đi (5) người spam đăng đoạn phim một lần nữa. Chú ý rằng mã số trong địa chỉ của đoạn phim ở dịch vụ chia sẻ phim sẽ thay đổi khi điều này xảy ra.

Ngoại lệ: Một cách tổng quát, một đoạn phim không được xem là phim spam nếu nó chỉ tới website chính thức của đối tượng trong bài viết Wikipedia. Ví dụ, nếu bài viết Wikipedia là về một bộ phim tên là "phimABC" và trang web chính thức của bộ phim là "phimABC.com" thì liên kết hoặc tham khảo đến "phimABC.com" là phù hợp với bộ phim tại trang chia sẻ phim. Mặc dù tất cả các liên kết khác tại trang phim cũng có thể xem là phù hợp, vẫn cần phải đánh giá kỹ lưỡng. Nếu đoạn phim được đăng chỉ quảng cáo cho một loạt sản phẩm liên quan tới bộ phim, nó vẫn là phim spam mặc dù nó chỉ tới trang web chính thức.

Sách

Thỉnh thoảng Wikipedia xuất hiện hiện tượng spam sách, là hình thức chèn đoạn đề cập đến cuốn sách để lôi kéo sự chú ý đến quyển sách, thay vì đóng góp vào bài viết. Điều này thường xảy ra dưới dạng chèn sách vào phần tham khảo mặc dù quyển sách không được dùng làm nguồn cho bất kỳ thông tin nào trong bài. Spam sách còn có ở dạng thêm sách vào "liên kết ngoài", "xem thêm" hoặc tương tự, mặc dù cuốn sách không thêm bất kỳ thông tin có ích hay phù hợp nào cả.